3 Aralık 1930 günü; Cumhurbaşkanı Gazi Hazretleri, saat ikide arabayla saraydan hareket ederek, Galatasaray Lisesi’ni gelirler. Galatasaray Lisesi’nde kütüphanenin hatıra defterini imzaladılar. Daha sonra müdür odasında bir süre kalarak, okulun genel durumu ve öğrencilerin durumu hakkında konuştular. İmla, fotoğraf ve lisan derslerinde bulundular, mektep müdüründen uzun uzadıya izahat aldılar…”
Gazi Mustafa Kemal, I·stanbul Galatasaray Lisesi’ni birinci ziyaretinde 2 Aralık 1930
Haldun Taner’in Atatürk’ün Galatasaray Lisesi’ne geldiği günü anlatan hikayesini enteresandır. Bu anlatımda bir öğrencinin gözünden bir kurtarıcı anlatılır.
Haldun Taner’in müşahedelerine başvuralım ve bu ziyareti bir sefer de onun anlatısından dinleyelim:
“Ya sekizde ya dokuzda idik. Demek ki otuz, otuz teğe rastlıyor. Mektepte bir telaş, bir kıyamet. Taş tablolar boyanıyor, yıkık yerler sıvanıyor. Oysaki Gazi Paşa gelecekmiş. Yönetim her sınıfa Afet Hanımın, baskısı şimdi bitmemiş Yurt Bilgisi kitabından üçer nüsha dağıttı. Talebeler kıvranıyor: ‘Ah bir bizim sınıfa girse.’
Gazi Mustafa Kemal, I·stanbul Galatasaray Lisesi’nde…(2 Aralık 1930)
Biz Şarklılar neden vilayetle her şeyi büyütüp efsaneleştiririz. Aklı başında insanlardan duymuştum: ‘Bakılamıyor efendim,’ diyorlardı. ‘İmkânı yok gözlerine bakılamıyor. Çenesine kadar haydi neyse ne ancak, başınızı daha üst kaldırdınız mı, gözleriniz iki kuvvetli projektörle karşılaşmış üzere kamaşıyor, çarpılıp sersemliyor, bir şeyler oluyorsunuz.’ Ben bunu duydum ya, artık kaygıdan başımı kaldırıp da yüzüne bakamıyorum. Bütün görebildiğim: Saatinin kösteği, yeleği, sol elinin yelek cebine dalmış iki parmağı, kolalı devrik yakası, haydi bilemediniz biraz da çenesinin ucu…Hepsi bu kadar. Fakat çocukluk işte, şeytan dürttü. Ya herrü ya merrü deyip birden daha üst bakıverdim. A, ne kamaşma ne çarpılma, işte pekala bakılabiliyordu. Hatta müdür de bakabiliyordu. Hoca da bakabiliyordu.
Gazi Mustafa Kemal, I·stanbul Galatasaray Lisesi’nde…(2 Aralık 1930)
O vakitler Lise Müdürü ve iki yıl sonra da Kulüp Başkanı olan Fethi İsfendiyaroğlu’nun 8.12.1930 tarihli “Reisicumhur Hazretlerinin Mektebimizi ziyaretleri” hakkında rapor’dan:
“Derslerden sonra mektebin her tarafını, özellikle müzelerimizi ve konferans salonunu gezdiler… Ve hatıra defterlerini imzaları ile tezyin buyurdular.”
İşte bu müzeyi, Galatasaray Liseli, Ruşen Eşref Ünaydın’dan bilgi edinerek gezen armağan ve evrakları birer birer inceleyen Gazi Mustafa Kemal Paşa erdem köşesinde duran büstü ile harf ihtilalini yaptığının ayına varmadan yazdırıp imzaladığı mektubunu görünce, Ruşen Eşref’e dönerek:
“Bu değerli müzeye fotoğrafım lazım, imzalayıp vereyim” der.
12 gün sonra bir yaveri aracılığı ile gönderdiği uzunluklarına yakın olan fotoğraflarının üzerine Büyük Başkan, okul ve kulüp gözetmeksizin büyük bir incelik göstererek şunları yazarak yazarak imzalamışlardır:
“14. XII. 1930 GALATA SARAYA – GAZİ M. KEMAL”
13 Ocak 2025
Ahmet Gürel
ADD Genel Lider Baş Danışmanı
