Ukrayna ordusu 5 Ocak itibariyle Rusya’nın Kursk bölgesinde yeni bir taarruz başlattı. Uzun ortadan sonra tekrardan zırhlı formasyonların ilerlemesine sahne olan askeri harekatın Trump’ın 20 Ocak’ta başkanlığı devralmasından evvel başlaması dikkat çekti. Son periyotta giderek ciddileşen bir askere alım kriziyle boğuşan Ukrayna böylesi bir taarruzla ne amaçlıyor?
KRİZİ FRANSA DA ÇÖZEMEDİ
2024 yılı boyunca Ukrayna ordusu önemli bir işçi eksiğiyle karşı karşıya. 2024’ün birinci sekiz ayında Ukrayna ordusundan kayıtlara geçen 45 bin 543 firar yaşandı. Bu sayı, 2022’den bu yana yaşanan toplam 80 binin üzerindeki firarların yarısına karşılık geliyor. Yani Ukrayna’da firarların sayısı tehlikeli biçimde artıyor.
Askere alım krizi, gönüllülerin birinci iki yılda tükenmesi sonucu derinleşmeye devam etti. İşçi eksiğinden dolayı askere alım yaşını 27’den 25’e düşüren Ukrayna, son aylarda yaşın direkt 18’e düşürülmesini tartışıyor. Lakin 18-25 yaş kümesi, Ukrayna’daki en küçük demografi. Bu sebepten Ukrayna, şimdi aile kurmamış bu demografiyi cepheye sürerek ülkenin geleceği ismine ağır sonuçları olabilecek böylesi bir karar almaktan kaçınıyor.
Ukrayna’nın tartışma yaratan öteki bir kararı ise işçi eksiği sebebiyle tam kuvvette olmayan tugayları olmasına karşın yeni tugaylar kurmaya devam etmesi. Teze nazaran Ukrayna, Donbass bölgesindeki çatışmalara katılan tugaylara dayanak kuvvet getirmekte zorlanıyor. Bölgede savaşan askerler takviye kuvvetin ulaşması yerine yeni tugayların kurulmasından şikayetçi. Savaşı yakından takip eden batılı uzman Michael Kofman, yeni tugayların kurulması kararını “savaşın en anlaşılması sıkıntı kararı” olarak nitelendiriyor.
Bu kurulan tugaylardan birisi ise son günlerde ağır bir skandala imza attı. Fransa’da kurulan, Almanya ve Polonya’nın da ekipman dayanağıyla beslenen 155. Mekanize Tugayı, cepheye ulaşamadan dağıldı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuelle Macron’un Volodmyr Zelenski ile kurulacağını duyurduğu tugayın 5800 işçisinin 1700’ü Avrupa’da eğitim sırasında kayıplara karıştı. Kasım ayı itibariyle bu kayıpların 500’ünün nerede olduğu hala belirli değil. Durum bu türlü olunca kalan işçi, takviye kuvvet muhtaçlığı bulunan cephe çizgisindeki tugaylara dağıtıldı.
Eleştirilerin hedefinde Genelkurmay Başkanı Oleksandr Sirski var. 155. Mekanize Tugayı faciasının, tecrübesiz subayların yönetimsel eksiğinden kaynaklandığı argüman ediliyor. Forbes’a konuşan Yarbay Bohdan Kroteviç, yeni kurulan tugaylardaki askerlerin zati mevcut tugayların tecrübeli kumandanları idaresinde çok daha tesirli olabileceklerini söyledi.
Ancak Sirski’nin bu kararının münasebeti var. Ukrayna, daha fazla tugay kurarak hem savaşı devam ettirebilecek rezervleri olduğunu göstermek istiyor hem de Batı ülkelerine ekipman eksiği bulunan yeni tugayları göstererek öncesinden daha fazla teçhizat elde etmeyi amaçlıyor.
KURSK’TA YENİ TAARRUZ
Ukrayna, geçtiğimiz yılın 6 Ağustos tarihinde başlattığı taarruzla Rusya’nın Kursk bölgesinde önemli bir toprağı denetim altına almıştı. Barış görüşmelerinde değerli bir koz olması beklenen bu denetim, haftalar uzunluğu devam eden Rus karşı taarruzlarıyla zayıfladı. Ukrayna, Kursk’ta ele geçirdiği toprağın yarısını tekrardan kaybetti. Dahası, güneyde Donbass için savaşan Ukraynalı tugaylar Kursk’a kaldırılınca buradaki Rus ilerleyişi de hızlandı.
5 Ocak itibariyle Ukrayna, Kursk’ta yeni bir taarruza başladı. Savaşın son devri, iki tarafın da ağır kayıpları sonrası zırhlı araçları pek içermeyen taarruzlara sahne olsa da Ukrayna kalan ekipmanlarını bu harekât için seferber etmiş durumda. Yaşanan şiddetli çatışmalara karşın Rus savunmalarında genel bir kırılmanın yaşandığına dair şimdi bir belirti yok. Rus askerlere ilişkin Telegram sayfaları çatışmalardan yayınladıkları İHA imajlarıyla zırhlı konvoyları durdurduklarını sav ediyorlar.
Muhtemelen Ukrayna, Trump’ın koltuğa oturacağı 20 Ocak tarihinden evvel elde edebileceği azami bölgeyi denetim altına alarak mümkün barış görüşmelerinde elindeki kozu arttırmayı planlıyor. Barış müzakerelerinin Trump’ın söylemlerinde olduğu üzere çabucak başlaması durumunda Kursk harekatının Ukrayna ismine sonuç elde etmek için hayli kısa bir mühleti var. Önümüzdeki 15 günde çatışmaların şiddetlenmesi olası.
