82. Venedik Festivali’nden notlar: Gerçek Frankenstein’lar aramızdayken!..
Çok beklenen kimi sinemaların düş kırıklığı yarattığını sık sık gördük. Bu tanıdık duyguyu bir defa daha yaşıyoruz.
Guillermo del Toro (1964) üzere, iki kültür ortasında başarılı köprüler kurmuş yetenekli bir usta direktör, neden Netflix’in ısmarladığı, bilmem kaçıncı Frankenstein hikayesini, kendine mahsus lezzetli bir sosla sunuyor olsa da, yine ısıtmaya soyunur?
Önüne konulan önemli maddi imkanları dilediği üzere özgürce kullanmayacağını kestirim edememiş olabilir mi?
Del Toro üzere farklı kültürel köklerden beslenerek Hollywood sinemasına ahenk sağlamayı başaran Yorgos Lanthimos, iki gün evvel Lido’da yapılan basın toplantısında şu gerçeği çok düzgün özetliyordu: “Bugün, Amerikan sinema sanayisinin büyük üretim şartları içinde bağımsız sinemalar çekebilmek, giderek imkânsızlaşıyor”…
Halbuki, mizansen cambazı Meksikalı direktör, fantastik boyutu varlıklı düş gücüyle, Mary Shelley’in (1797- 1851) romanına sadık bir senaryo eşliğinde sahneye konulan bu yeni “Frankenstein” sineması için, kâğıt üzerinde, “özellikle biçilmiş kaftan” üzere gözükmekteydi… Lakin büyük üretimlerin kârlılık kuralları yanında, Netflix izleyicisi için fazla incelikli olmaması beklenen anlatım biçimi nedenleriyle olsa gerek, Guillermo del Toro, 2017 yılında “The Shape of Water” ile burada ve Oscar yarışında kazandığı muvaffakiyetleri bu sefer herhalde yineleyemeyecek.
Temelde kendisi bir canavar olan doktor Victor Frankenstein’ın, laboratuvarda can verdiği dev yaratık Victor’un fantastik gücü ve güzellik dolu yüreği, sinemadaki adil memnun sonu bugün tekrar yaşatmak için kuşkusuz çok yetersiz kalacak.
Çünkü bugün, o kıtadan bu kıtaya, halkların çoğunluğunun oylarıyla, ya da çoğunlukların tepkisizliğiyle önleri açılan gerçek canavar iktidar düşkünleri karşısında durabilecek “iyi niyetli düşsel canavarlar” pek yok artık…
TOPLUMSAL VE EKONOMİK ŞİDDET…
Altın Aslan yarışının öteki bir adayı, Güney Kore sinemasının beklenen ismi Park Chan-wook’ta (1963) beklendiği kadar inandırıcı değildi. “Başka Seçenek Yok” isimli sineması, temelde Kore toplumuna düzgün uyarlanmış bir remake’ti üstelik… Fransız direktör Costa-Gavras’ın (1933) yirmi yıl evvel, Amerikalı müellif Donald E. Westlake’in (1933- 2008) romanından esinlenerek çektiği “Le couperet” isimli sinemanın yeniliğini yitirmeyen konusu, Güney Kore toplumunun kültürel ve toplumsal farklılıklarına çok yeterli uyarlanmış: Kâğıt endüstrinde çeyrek yüzyıldır yönetici olarak çalışan mühendis, kârlılığı arttırmak amaçlı işçi azaltma siyaseti gereği işten çıkarılınca, tertipli pembe hayatı altüst oluverir; aile ilgileri gerilir. Buhrana girmesi kaçınılmazdır…
Toplumsal ve ekonomik şiddet, onu yeni bir iş bulabilmek için rakiplerini ortadan kaldırmaya karar vermeye dek sürükleyecektir…
Güçlü canavarların çaresiz zavallı canavarlar ürettiği bu global düzen(sizlik) içinde, daima birlikte bataklığa saplanıp durmuyor muyuz zati?
